Onder lagen gebarsten keramische tegels en verroeste metalen leuningen staat het verlaten zwembad voor eens ijverige bedrijfswerknemers als een stille getuige van verschuivende sociale landschappen

In dit lege bassin kun je bijna de echo’s van gelach horen, de rimpelingen zien die nooit echt verdwijnen. Het is een plek die niet langer zijn oorspronkelijke doel vervult, maar toch een fysieke en mentale ruimte inneemt die resoneert met het verleden

Michel Foucaults concept van heterotopie—die “andere” ruimten die zowel de heersende culturele normen weerspiegelen als verdraaien—biedt een lens om dit vergeten zwembad te onderzoeken. Heterotopieën verstoren vaak onze bestaande ideeën, herontwerpen of houden ons een omgekeerde spiegel voor van onze gewone beleving van ruimte en tijd. Nu ontdaan van zijn functie en ontdaan van dagelijks nut, flikkert het verlaten zwembad tussen herinnering en droom, breuk en continuïteit

In zijn hoogtijdagen was het zwembad een locus van ontspanning, een gecontroleerde omgeving die was ontworpen om lichamen te verfrissen onder de hoede van bedrijfspaternalisme. De tijd werd er opgedeeld, afgestemd op lunchpauzes, vrije uren of aangewezen bedrijfsuitjes—een microkosmos van afgemeten industrie. Maar in zijn ongebruik is het temporele kader van het zwembad verschoven. We meten de minuten niet langer aan de hand van de duur van een zwempauze; in plaats daarvan is het zwembad een blijvend moment geworden buiten de normale stroom van de bedrijfsroutine. Het behoort noch volledig tot het verleden, noch tot het heden, maar bevindt zich in een liminale, heterotopische sfeer van ongeordende mogelijkheden

We zien overblijfselen van de bedrijfsorde—veiligheidsborden, uniforme rasters—die proberen relevant te blijven terwijl de natuur zich een weg naar binnen baant via scheuren in de vloer. Paradoxaal genoeg kan dit verlaten zwembad ook laten zien hoe ruimtes die werknemers ooit aan een bepaald ritme bonden, nu kunnen dienen als een stille vorm van verzet of reflectie. Door de verlatenheid verdwijnt de rigide structuur van geplande vrije tijd. In plaats daarvan rijst de vraag naar de betekenis van zulke ruimtes in ons leven: als ze ooit dienden als symbool van bedrijfszorg of -controle, wat betekenen ze dan wanneer ze worden overgelaten aan verval?

Heterotopieën, zo stelt Foucault, houden ons een spiegel voor die andere ruimtes op onverwachte manieren weerspiegelt. Hier weerspiegelen de verroeste reddingsstoel, de vervaagde tegels en de holle echo van voetstappen de kwetsbaarheid van instituties. Elk fragment getuigt van de vergankelijkheid van menselijke systemen—hoe de golven van economisch beleid, sociale normen of zakelijke uitbreidingen gemakkelijk hele plekken irrelevant kunnen maken

En toch doemt in deze spookachtige omgeving een merkwaardige potentie voor hergeboorte op. Doordat het buiten gestandaardiseerd gebruik valt, kan de locatie een canvas van mogelijkheden worden—een plek voor kunstinstallaties, stille contemplatie of kleinschalige gemeenschappelijke bijeenkomsten. Het wordt een “andere” plaats, noch volledig verlaten noch actief functioneel, zwevend tussen wat het was en wat het zou kunnen zijn

Zoals alle heterotopieën onthult het verlaten zwembad nieuwe dimensies van reflectie: het samenspel tussen verleden en heden, nut en vergankelijkheid, bedrijfscontrole en individuele ervaring

In deze liminale staat doet het ongebruikte zwembad voor de ooit georganiseerde arbeid meer dan alleen stilstaand water bevatten—het houdt ons een spiegel voor over de structuren van de samenleving, en laat zien hoe zelfs de meest gereguleerde ruimtes kunnen wegglijden in het onvoorziene

Het zwembad nodigt ons uit om opnieuw na te denken over onze relaties tot werk, vrije tijd en de architectuur die we achterlaten

Door een arbeider in een overall bij het verlaten zwembad te plaatsen, laat ik zien hoe de grenzen tussen werk en vrije tijd vervagen. Het koffiekopje met het bedrijfslogo vestigt de aandacht op de overblijfselen van de bedrijfsidentiteit, die blijven voortbestaan, zelfs wanneer de locatie niet langer wordt onderhouden. Ondertussen fungeert de gebarsten tegel in haar handen als een tastbaar bewijs van het verval van het zwembad en toont hoe ooit gestructureerde ruimtes—en de beloftes die zij vertegenwoordigden—met de tijd kunnen barsten. Samen onthullen deze elementen de kwetsbare aard van institutionele omgevingen en nodigen zij uit tot reflectie op de krachten die zulke plekken vormgeven en vervolgens verlaten

Het afdrukken van beelden van kantoorspullen, machineonderdelen en bedrijfsfoto’s op gevonden zwemplanken uit het verlaten zwembad vormt een krachtig symbool voor de vervagende grenzen tussen bedrijfsidentiteit en recreatieruimte

Door de overblijfselen van vrije tijd te herbestemmen met werkgerelateerde symbolen, transformeer ik de zwemplanken tot objecten die de wisselwerking tussen structuur en vrijheid aan de kaak stellen—een kernthema in Foucault’s heterotopie

De combinatie van eens functionele bedrijfsiconografie met afgedankte zwemuitrusting benadrukt hoe menselijke systemen, ooit nauwgezet samengesteld, opnieuw kunnen worden geconfigureerd of kunnen verouderen. Zo worden de bedrukte zwemplanken spiegels van onze sociaal-economische veranderingen, en vestigen ze de aandacht op de vergankelijke aard van zowel arbeid als ontspanning, terwijl ze uitnodigen tot reflectie over de krachten die hun onderlinge verhouding bepalen

Door objecten bij elkaar te plaatsen op een lichtgevoelige ondergrond, creëer ik een verhaal zonder hiërarchie. In dit geval een verhaal over fabrieksmachines

In deze archiefluchtfoto is het bedrijfszwembad nog in gebruik, wat een blik biedt op een tijd waarin bedrijfsstructuren en recreatieruimte naadloos met elkaar verweven waren. Het ooit bruisende water, nu slechts een verre herinnering, wijst op de vergankelijke aard van dergelijke institutionele beloften

Het verlaten zwembad ligt verborgen tussen de bomen en is alleen zichtbaar vanaf boven

Voor de sportclubs van CUF was winnen erg belangrijk

De trofeekamer van CUF